یلیسیر(حسین باقری):با توجه به سابقه تاریخی دیرین شهرها و روستاهای جنوب کشور و با توجه به نزدیکی به خلیج همیشه پارس و خونگرمی و خوی وطن دوستی مردمان آن و وجود منابع فراوان ،هر وقت دشمنی از دشمنان ایران قصد دست اندازی به این کهن بوم داشته اند میتوان گفت که این خطه اول بار مورد تهاجم قرار می گرفت و  آسیب می دید .هلندی، پرتقالی ها و انگلیسیها  از جمله ممالک غربی بودند که ظلم های بسیاری بر مردم این دیار کردند و اما در این بین مردمان بسیاری از خطه جنوب بر علیه این استعمارگران بر می خاستند.

از زمان کریم خان زند که ((میر مهنای دریابیگی)) که هلندی ها را از جزیره خارک بیرون راند وانگلیسیها از دستش خشمگین شده بوند تا رئیس علی دلواری و یاران همیشه همراهش.تقریبا از تمام نقاط استان بوشهر کنونی از جمله دوراهک برای رییس علی دلواری تفنگچی و تفنگ به دست جمع شد و توانستند در بسیاری از جنگ ها بر انگیسی ها پیروز شوند.

از دوراهک،این شهر تاریخی چند صد ساله ی ما نیز مردان و دلاوران بسیاری به یاری رییس علی رفتند که اسامی تعدادی از آنها موجود است از جمله میتوان به: ابول حسن محمد علی ، مشهدی نصرا.. حسن درویش، مشهدی قاسم زایر حاجی، علی حاجی احمد، مشهدی عبد ا.. حسین عبدالنبی ، ملا محمد تقی حسن درویش، زایر قاسم مصیبو زایر حسن  محمد علی و تعدادی دیگر که متاسفانه نامی از آنها موجود نیست نامبرد.

رییس علی دلواری این بزرگ مرد جنوب در تاریخ 23 شوال 1333 ه. قمری /12 شهریور ماه 1293 و 3 سپتامبر 1915 میلادیبه شهادت رسید و ایشان را در قبرستان وادی السلام نجف به خاک سپرده شد.روحش شاد و یادش گرامی./